Door: Eline de Roo, Senior Register Coach, Teamcoach en Loopbaanprofessional met Systemische kijk op de werkvloer.
Een gezonde, productieve werkomgeving begint bij het proactief herkennen van signalen die kunnen wijzen op potentieel ziekteverzuim onder jouw teamleden. In dit artikel zullen we dieper ingaan op de signalen die kunnen optreden en hoe je als leidinggevende hierop kunt inspelen om preventief te handelen.
De Dramadriehoek: Een Indicatie van Potentieel Ziekteverzuim

De dramadriehoek, bestaande uit de rollen van slachtoffer, redder en aanklager, is een concept dat vaak in situaties van conflict en stress naar voren komt. We hebben alle rollen in ons, maar vaak heb je als mens wel een bepaalde ´go-to’, iets wat vaak automatisch ontstaat bij stress.
Wanneer medewerkers in deze rollen terechtkomen, kan dit een signaal zijn dat ze moeite hebben met het omgaan met stressfactoren op het werk. Zoals we weten kan langdurige stress een negatief effect hebben op de gezondheid van mensen, zowel mentaal, emotioneel als fysiek. Dus extra belangrijk om deze signalen te leren doorzien, en vragen over te leren stellen.
Dit is hoe je dat doet>>
Zo herken je de verschillende rollen->>
Slachtofferrol
- Chaotisch en Overweldigd: Medewerkers kunnen moeite hebben met het behouden van overzicht en ervaren een gevoel van paniek en zorgelijkheid. Ze piekeren en weten niet waar ze moeten beginnen.
- Onzekerheid en Twijfel: Ze voelen zich onzeker en twijfelen vaak aan hun eigen kunnen, waardoor ze afwachtend kunnen zijn.
- Externe Verantwoordelijkheid: Ze kunnen geneigd zijn de verantwoordelijkheid buiten zichzelf te leggen en zeggen: “Ik kan er niets aan doen, daarvoor moet je niet bij mij zijn.”
Reddersrol:
- Controle behoefte: Medewerkers kunnen een sterke drang hebben om alles onder controle te willen houden en trekken taken naar zich toe onder het mom van “Als ik het doe, weet ik in ieder geval zeker dat het goed gebeurt én is het sneller klaar.”
- Gejaagdheid en Afwezigheid: Ze kunnen gejaagd rondlopen, hebben continu haast en lijken soms wat afwezig in gesprekken (zijn met hun gedachten ergens anders).
- Kortaf en Gespannen: Ze reageren mogelijk kortaf, kribbig of gejaagd. Onbewuste gedachten kunnen zijn; “Ik moet alles alleen doen, niemand helpt mij. Waarom ziet niemand dat ik zo hard werk? Waarom neemt niemand iets van mij over?”
Aanklagersrol:
- Fysieke en Verbale Signalen: Aanklagers kunnen zuchten, hun ogen rollen of expliciet hun mond houden als teken van frustratie (‘ik zeg maar even niks!’).
- Mopperen en Frustratie: Ze uiten mogelijk meer frustratie over zaken waar ze het gevoel hebben geen invloed op te hebben, maar wel de negatieve gevolgen van ondervinden.
- Behoefte aan Erkenning: Ze kunnen de behoefte hebben om gehoord te worden. Ze hebben het gevoel dat hun mening niet wordt meegenomen, terwijl zij misschien wel de oplossing hebben.
Effectieve Preventie: Luisteren, Ondersteunen en Empoweren
Als leidinggevende is het essentieel om deze signalen serieus te nemen en er proactief op in te spelen. Dit kan onder andere betekenen:
- Luister om te willen begrijpen: Vraag naar wat er bij hen gebeurd. Vertel welke zaken je opvallen en geef medewerkers de ruimte om hun gevoelens en zorgen te uiten en toon oprecht begrip. Luister om te willen begrijpen.
- Bied Ondersteuning: Zorg voor duidelijke communicatie en bied als leidinggevende ondersteuning bij het organiseren van taken en het stellen van prioriteiten. Vooral dat laatste is essentieel.
- Empower en Delegeer: Stimuleer medewerkers om zelf oplossingen te vinden en verantwoordelijkheid te nemen voor hun taken. Vraag wat ze hierin van jou nodig hebben. Vaak is dit een akkoord, het gevoel van steunen bij bepaalde beslissingen en te kijken wat bij jouw taken horen en wat bij die van de medewerker.
Door alert te zijn op deze signalen en op de juiste manier te reageren, kun je als leidinggevende een preventieve rol spelen in het verminderen van ziekteverzuim en het bevorderen van een gezonde, productieve werkomgeving.
#ziekteverzuimpreventie #werkomgeving #gezondheidopwerk #preventie #teammanagement
Mail me voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek, ik help je graag verder!