Wat wil ik nou écht met mijn leven? Natuurlijk, ik vind mijn leven leuk en prettig. Ik heb een fijn huis, we kunnen op vakantie, ik heb een prima baan, we kunnen leuke dingen doen..Maar ja, ik denk toch ook vaak…is dit het nou??’
Steeds meer mensen willen zingeving in hun leven aanbrengen. Het hebben van status en succes wordt minder populair (met je dikke auto in de file staan is ook niet echt een droomscenario…). Wat heb je aan succes en veel geld als je niet eens tijd of energie hebt om er van te genieten? Succes heeft een prijs en veel mensen raken oververmoeid van alle hoge eisen die we aan onszelf en het leven stellen. Met alle mogelijke gezondheidsrisico’s van dien, zoals burn out, depressie etc. Of mensen denken aan een carrièreswitch, wat soms een heel goed idee is, maar soms haalt het niet uit wat je écht zoekt .
Gebrek aan zingeving kan dus serieuze problemen veroorzaken. Je energie lekt weg, het plezier in je leven neemt af, je vraagt je af wat het allemaal voor zin heeft wat je doet. Je hebt geen idee meer niet wat je nog meer moet ‘doen’ om je gelukkig en zinvol te voelen. (Uit onderzoek blijkt zelfs dat een kwart (!) van de ondervraagde mensen zelf aangeven dat ze het gevoel hebben een sociaal nutteloos beroep te hebben. Ik hoop niet dat jij daar bij hoort…dan mag je me overigens altijd mailen)
We willen dus een zinvoller bestaan. Maar waar komt dit vandaan? Eerst schets ik even een theoretisch kader dat dit kan verklaren en daarna ga ik in op wat jij vandaag al kunt doen voor meer zingeving in jouw leven. Let’s go!
Piramide van Maslow
Ik wil graag met het volgende beginnen: ik zie het als een enorm voorrecht dat wij in ons leven kunnen nadenken over de zingeving van ons leven! Misschien raar om hiermee te starten, maar het is goed om je te realiseren dat Nederland op de 14e plek staat van meest rijke landen ter wereld! Het feit dat jij kunt nadenken over de zin van jouw bestaan, heeft onder andere te maken met het voorrecht dat wij hebben om in een welvarend land te leven.
‘Wat heeft welvaart nou met zingeving te maken??’ ik hoor het je denken. Nou van alles, zo ontdekte Maslow. Hij ontwikkelde de Piramide van Maslow waarin hij stelt dat ieder mens eerst in bepaalde basisbehoeften zal moeten voorzien om de ruimte te hebben om de volgende fase te realiseren. Omgekeerd is het ook waar, als bepaalde basis behoeften wegvallen of in gevaar komen, schakel je terug in de piramide. Ik zal even met kleine voorbeelden uitleggen hoe het werkt.
Fase 1 Fysiologische behoeften
De eerste fase gaat over fysiologische behoeften. Hieronder verstaan we de eerste levensbehoeften, zoals voedsel, zuurstof, beweging etc. In Nederland is dit over het algemeen behoorlijk goed geregeld, al kunnen hier vanzelfsprekend ook nog verbeteringen in aangebracht worden. Stel dat jij je baan verliest, dan is er een vangnet bijvoorbeeld in de vorm van WW of bijstand. En wanneer je ziek bent en met griep thuis op de bank, worden veel mensen tot op zekere hoogte doorbetaald. Helaas is er ook in Nederland nog veel armoede, maar in heel veel gevallen kunnen mensen in Nederland in hun eerste levensbehoeften blijven voorzien. Nederland kent dus relatief veel welvaart bijvoorbeeld in vergelijking met bijvoorbeeld derde wereld landen. Hier zullen de meeste mensen vooral bezig zijn met het voorzien in hun eerste levensbehoeften. Voor het nadenken over de volgende fases zullen ze weinig ruimte hebben.
Fase 2 Zekerheid
Zekerheid is de tweede fase in de Piramide van Maslow . Deze fase gaat over veiligheid en zekerheid, ook een basale levensbehoefte. Als mensen in hun eerste basisbehoeften kunnen voorzien, dan zullen ze vervolgens op zoek gaan naar zekerheid en veiligheid. Denk bijvoorbeeld aan een dak boven je hoofd, verzekeringen en zorg. In onze cultuur is ook dit over het algemeen genomen behoorlijk goed geregeld. Het overgrote deel van de Nederlanders heeft bijvoorbeeld een zorgverzekering, zodat veel zorgkosten niet of maar deels voor eigen rekening komen.
Fase 3 Sociale acceptatie
Zodra we de ‘basis’ zaken als mens op orde hebben, zullen we uit onze ‘overleef cocon’ komen en aandacht gaan hebben voor onze omgeving. We krijgen behoefte aan sociale contacten, vriendschap, liefde en we willen ‘erbij horen’. En dat laatste, ik noem het maar even ‘inclusie’, is natuurlijk de laatste jaren in ons land enorm in opspraak. Denk alleen al de acceptatie van de LGBT gemeenschap, of eenzame ouderen. Hier valt nog altijd veel in te winnen.
Fase 4 Waardering
Waardering is de volgende fase die je niet ten volle kunt ervaren en doorlopen, zonder de voorgaande te integreren. Hier kun je misschien wat in verwarring raken, omdat je wellicht denkt: ‘He, maar misschien heb je niet heel veel vrienden, dan kun je nog wel heel succesvol zijn en daarvoor gewaardeerd worden (al dan niet financieel)’. Scherp! Ik denk dat Maslow bedoelt, dat als jij in wezen niet voelt dat je ‘erbij’ hoort, voldoende sociale inclusie ervaart, je deze vorm van waardering niet echt kunt voelen. Succes kan dan een façade zijn, waar eenzaamheid achter schuil gaat, mogelijk in de hoop deze inclusie als nog te verkrijgen. Misschien ben je dan ook sneller wantrouwend (jij doet wel heeel aardig, wat moet je van me??), omdat je niet gelooft dat deze persoon het echt goed met je voor heeft.
Fase 5 Zingeving
De vijfde en hoogste fase in de Piramide van Maslow is zelfontplooiing. Ik vermoed dat we niet alleen op individueel niveau zo langzamer hand steeds meer hier naar toe kunnen groeien, maar ook op collectief niveau. We hebben de middelen (fase 1 en 2), de sociale contacten (fase 3) en de succes ervaring (fase 4). Tijdens de crisis periodes zitten we veel meer in de eerste fases, terwijl wanneer het goed gaat met de economie we ons in hogere fases kunnen begeven. Het feit dat jij kunt nadenken over zingeving, komt dus voort uit het verwezenlijken van de voorliggende fases. Wauw, daar ben je dus nu al! En er zijn ook nog heel veel mensen in Nederland die hier (nog) niet over na kunnen denken. Kunnen, omdat het dus ook niet altijd slechts een kwestie van willen is, zoals je ziet.
Wat geeft zin?
Nu we even een klein beetje een kader waarom we überhaupt kunnen nadenken over zingeving, gaan we deze vraag verder uitpluizen. Want, ja, ‘Wat geeft zin?’ Een leuke woordspeling van zo’n hoogdravend, misschien zelfs ‘zwaar’ woord als zingeving. Zin om op te staan, zin om in actie te komen, zin om bij te dragen gewoon vanuit jouw gemak. Wat gaat jouw van nature bijvoorbeeld gemakkelijk af? En wat drijft jou het meest?
Welke energie heb jij van nature?
Meestal ervaren we zingeving in dingen waarin we iets kunnen betekenen voor een ander. Bijvoorbeeld door iets op te bouwen, of een schouder te zijn waar mensen op kunnen steunen. Of helderheid te geven over waar jij ziet dat iets niet lekker loopt of door structuren aan te brengen en passende regels op te stellen. Een mooie onderverdeling die ik iets verder voor je uit zal werken. Dit aan de hand van een vrije vertaling van de vier CVI Typering, waar het gaat om welke ‘energie’ jij de kamer in brengt zodra jij binnenkomt.
Laat je niet al te veel afleiden door de benamingen! Je hoeft geen bouwvakker te zijn om een ‘bouwer’ te zijn. Even een introductie van de vier typeringen en dan mijn vraag en opdracht voor jou als het gaat om zingeving.
Bouwer
Mensen die van nature een ‘bouwer’ zijn, vinden het letterlijk en/of figuurlijk heerlijk om aan iets te bouwen. Er moet schot in de zaak zitten, tempo, de bouwer wil ‘aan de slag’ (NU!).
De bouwer zet zich graag in om een positief resultaat neer te zetten.
Ze kunnen bergen verzetten! Als een bouwer de kamer binnen komt, herken je hen aan hun krachtige, bedrijvige persoon. Ze kunnen duidelijke opdrachten verschaffen en willen direct actie ondernemen. Ze zetten hun persoonlijke energie in om een gewenst resultaat te behalen.
Hun ‘allergie’ is vaak zoiets als ’traagheid’, lang vergaderen zonder concrete stappen en gebrek aan doelgerichtheid, daadkracht en positiviteit.
Merchant
Merchant (handelaar) vindt het heerlijk om anderen te stimuleren en te voeden. De Merchant straalt liefde uit en is in staat om de dingen te zien zoals ze werkelijk zijn. Merchants zien overal mogelijkheden, het zijn sterke verkopers, nemen gemakkelijk risico, hebben visie en willen nieuwe markten aanboren.
Ze motiveren en inspireren anderen om hun verlangens na te jagen. Ze zijn verbindend, liefdevol en opgetogen. Ze hebben een unieke kijk op zaken en halen allerlei mensen bij elkaar om hun visie te realiseren. Het is net als de bouwer een intuïtieve denker en beslisser.
Hun ‘allergie’ is vooral ‘onmenselijkheid’, denken in korte termijn (relaties) en kilheid.
De Bankier
De Bankier brengt heel veel kennis de ruimte in. Het “Hoe” en het “Waarom” van dingen. Rechtvaardigheid, eerlijkheid en redelijkheid is voor de Bankier ongelofelijk belangrijk. Bankiers nemen graag de verantwoordelijkheid voor het verzamelen, vastleggen, en beschermen van middelen en belangrijke bronnen en data.
Ze brengen structuur aan, ordenen gedachten en informatie om anderen te helpen zo effectief mogelijk te kunnen werken en leven. Bankiers voorzien de risico’s die de andere typeringen over het hoofd kunnen zien. Bankiers staan echt klaar voor een ander, ze willen een ander helpen en ondersteunen met hun kennis.
De ‘allergie’ van de Bankier is onnodig risico en verandering, gebrek aan rechtvaardigheid en te snelle impulsieve beslissingen.
Innovator
De Innovator heeft het vermogen om razendsnel zaken te kunnen doorzien. Ze begrijpen waarom anderen doen zoals ze doen. Bovendien hebben de capaciteit om direct oplossingen te verzinnen voor problemen die zich voordoen.
Innovators observeren en begrijpen situaties en streven naar effectieve oplossingen. ‘Onmogelijk’ komt niet in hun woordenboek voor, gaat het niet links om, dan kunnen we altijd nog rechtsom proberen. Ze verzinnen altijd een passende manier. Ze zijn sterk in strategisch denken, grote lijnen zien en vinden innovatieve oplossingen. Ze observeren een situatie, luisteren goed en zijn in eerste instantie terughoudend tot ze een diep persoonlijk begrip ervaren voor de ontstane situatie. Vanuit dit diepe begrip zijn ze in staat om met wijze oplossingen te komen.
Hun ‘allergie is afhankelijkheid en het ingedamd worden in hun creativiteit en oplossingen.
Deze vier types zijn een eerste stap. Wil je meer weten? Dan kun je ook de volledige E-Werkboek doorlopen waarin je al deze energietypes rustig en uitgebreid kunt terug lezen.
Daarnaast ontvang je 3 bonus topics die niet zijn opgenomen in dit artikel. Je ontdekt:
- wat je valkuilen en kwetsbaarheden zijn
- wat je meest comfortabele leerstijl is
- wat je belangrijkste conflictstrategie is
Klik hier om dit document te downloaden.
GROOTS
Zingeving gaat dus over hoe je zin geeft aan je leven (hoe ben ik van betekenis voor de maatschappij?) én dat jij je afvraagt: Wat geeft mij Zin in het leven? (hoe voel jij je het meest jezelf en wat doe je van nature graag) . De bovenstaande indeling in energietypen gaat wat mij betreft vooral over wie jij van nature bent, daar begint de zoektocht. En de indeling maakt ook de vertaalslag naar hoe jij door echt jezelf te zijn ook een bijdrage kunt leveren aan de maatschappij. Zo draaien we het beeld dus om. Zingeving begint naar mijn idee in onszelf om zo vervolgens ons ware zelf in te kunnen zetten voor een ander. Zingeving gaat voor mij over ZIJN, niet (alleen) over DOEN.
Zingeving gaat niet over zwoegen en hard werken voor de maatschappij, wat je ook nog in je drukke schema moet inplannen. Het gaat over hoe kan ik iedere dag nog meer mezelf zijn, mezelf accepteren wie ik ik van nature ben. Dan gaat dat wat je wilt DOEN en wat je wilt bijdragen namelijk moeiteloos, en met plezier.
Ik denk dat wij leven omdat we onszelf in onze grootste potentie willen ervaren. We worden uitgenodigd om onze muren te laten zakken, meer in ons gevoel te komen en om steeds dichter bij onszelf te blijven. Dan kun je de ander ook toelaten. We mogen ons ontdoen van oude overtuigingen en gedachten waarvan we vroeger hebben besloten dat ze waar zijn.
Ik wil iedereen zo graag uitnodigen om groots te zijn! Houd jezelf niet meer klein, het helpt niemand als je dat doet. Vraag jezelf iedere dag heel even af, waarin kan ik vandaag GROOTS zijn, in je liefde, je kracht, je kennis of wijsheid. Ga er voor staan, doe er iets mee. Dat vind ik zingeving.